VERDOMHOEK

Afgelopen zaterdag stond op de voorpagina van Trouw prominent een uitspraak van Maria Goos: Kom uit die verdomhoek. Oud, be proud! Het citaat moest verleiden om een interview met de toneelschrijfster te lezen. Ik kreeg direct een vieze smaak in mijn mond.
Goos beweert hier niets meer of minder dan dat ouderen in een verdomhoek zitten. Waarmee zij de situatie die zij wil bestrijden alleen maar bevestigt. Zij als jonge oudere (66 jaar) komt net kijken, maar zij weet wel wat er mis is. Zij plaatst zichzelf buiten die verdomhoek en weet wat al die anderen fout doen. Een voorbeeld van misplaatste trots. Stupid goose.

Na een paar dagen vroeg ik mij af, waarom Goos’ uitspraak mij zo geraakt had. Dat gebeurt niet zomaar. Het was tijd voor een klein zelfonderzoek.
Ik voel mij niet aangesproken. Het beeld dat ik als oudere in een achterafhoekje van de maatschappij zit weg te kwijnen herken ik niet. Ik ben van de geluksgeneratie die in welvaart is opgegroeid en ik ben in de conditie dat ik nog veel kan en weinig hoef. Is de verdomhoek van Goos wellicht mijn (en haar?) angstbeeld? Ben ik bang voor wat mij te wachten staat aan lichamelijke achteruitgang, het verminderen van contacten, het wegvallen van betekenis voor de maatschappij? Moet ik daarom mijn best gaan doen om dat gevoel van betekenis, van trots te houden?

Soms zou ik wel eens hetzelfde willen roepen als Maria. Bijvoorbeeld als ik pleidooien lees van politieke partijen, pensioenactivisten of ingezonden brievenschrijvers die erop neerkomen dat ouderen altijd weer gepakt en achtergesteld worden. De werkelijkheid is dat ouderen het nog nooit zo goed gehad hebben. Het probleem zit in het containerbegrip ouderen. Want natuurlijk is er ook een categorie 65+-ers die het moeilijk heeft. Dan is het goed dat er mensen zijn die daarvoor opkomen. Maar laten ze dan de categorie achtergestelden wel helder benoemen.

Goos heeft nog een argument voor haar uitspraak over de verdomhoek. Ouderen hebben in deze maatschappij een andere positie dan, zeg, honderd jaar geleden. Waar wijsheid en ervaring destijds als vanzelf respect afdwongen, gaat dat door alle technologische ontwikkelingen niet meer op. Oud is uit de mode. Zij ziet ouderen die zich zo jong mogelijk willen voordoen. ‘Vanwaar die focus op jong? Waarom zou je je onder een hoody verstoppen en doen alsof je dertig bent?’
Daar heeft zij een punt. Die neiging onderken ik. Het is een tot mislukken gedoemde poging om jong te blijven. Daarom loop ik maar vaak in een vest, hét kledingstuk voor de oudere man. Daarom heb ik mijn baard niet laten staan. Maar moet ik dit nu trots van de daken schreeuwen? Dat is net zo zeer een knieval voor de huidige cultuur. Ik gebruik liever de 500 woorden van mijn blog dan de 140 tekens van Twitter.