HOGE IDEALEN, NEDERIGE AANVAARDING
Een mooie carrière als journalist tegemoet gaan, de liefde van je leven ontmoeten en dan het roer radicaal omgooien en monnik worden in het strengste klooster in Nederland.
Johan van Dijk trad in 1927 als frater Willibrord in bij de trappisten in Tilburg en bleef er heel zijn leven. Gedurende 21 jaar was hij de abt. Hij had banden met bisschoppen en ministers en stichtte kloosters in Indonesië en Kenia. Aanvankelijk een stipte volger van de strenge kloosterregels ontpopte hij zich vanaf de jaren vijftig als een voorvechter van vernieuwing. Zo liet hij al in 1951 binnen de abdij een lezing geven over seksuele problemen van monniken. In zijn streven naar veranderingen kwam hij regelmatig in aanvaring met de leiding van de orde in Rome. De charismatische Willibrord was na zijn periode als abt een veelgevraagd spreker tijdens retraites. Hij verbond de inspiratie van oude kerkvaders met inzichten uit de psychologie. Verschillende malen heeft hij zelf persoonlijke inzinkingen meegemaakt.
Het bewogen leven van Dom Willibrord van Dijk (1903 – 1989) wordt beschreven tegen de achtergrond van de ontwikkelingen in het contemplatieve kloosterleven in de 20e eeuw. In de eerste decennia, de jaren van het Rijke Roomsche Leven, is er sprake van een enorme groei. Vele zonen uit kinderrijke katholieke gezinnen meldden zich voor een leven in armoede en gebed. Het klooster was het voorportaal van de hemel en de monniken waren het voorbeeld van een zuiver christelijk leven. Binnen de familie stond Heeroom, geschreven met een hoofdletter, op een voetstuk.
Het leven binnen een kloosterorde was streng gereglementeerd, zodat de kloosterlingen zelf niet meer hoefden na te denken en al hun aandacht konden schenken aan het gebed. Met het afleggen van de gelofte van gehoorzaamheid werd ook hun eigen wil afgebroken.
Na W.O. II bleek de aantrekkingskracht van de kloosters uitgewerkt en verschrompelde het aantal aanmeldingen. Onder invloed van de Franse Nouvelle Theologie ging men op zoek naar nieuwe inspiratie en het verzachten van het keurslijf van de reglementen. De gemeenschap die altijd gezwegen had ging met elkaar in gesprek. De muren rond het klooster brokkelden af. Er volgde een periode van roerige discussies en leegloop. Eind jaren zeventig ging de slinger weer de andere kant op en gingen de monniken op zoek naar de kernwaarden van een leven in armoede en afzondering. Het klooster is nu voor veel buitenstaanders een plaats waar men rust en bezinning vindt in hectische tijden.
‘HOGE IDEALEN, NEDERIGE AANVAARDING, Willibrord van Dijk en de vernieuwing van het kloosterleven’ is een paperback van uitgeverij Valkhof Pers te Nijmegen, telt 288 pagina’s en kost € 19,50 .
Deze uitgave is mede tot stand gekomen dankzij bijdragen van de trappistenabdij Koningshoeven te Tilburg en Stichting Het Nuyensfonds te Nijmegen.
Bron foto’s: De gebruikte foto’s zijn afkomstig uit het archief van de abdij Koningshoeven en het archief van de familie van Dijk.