Herontdekt (3)

Linksom tijdens een optreden aan de Oude Gracht in Utrecht
Gingen we met elkaar op pad dan was het doel steevast een manifestatie of actie. Tegen de plaatsing van kernwapens, tegen kernenergie, tegen fascisme en racisme. Er was in de jaren tachtig veel om tegen te protesteren – al kan je daar in 2024 ook anders tegen aankijken. Met het zingen van liederen wilde aktiekoor Linksom een ontspannen noot brengen in de linkse strijd.
Die ene dag echter dat wij in 1987 naar Tilburg reisden was van demonstratie of manifestatie geen sprake. We waren op weg naar de Chateau Studio in Tilburg, de locatie waar enkele jaren daarvoor VOF De Kunst het wereldwijde succes Suzanne had opgenomen. Daar zou Linksom die dag een van haar mooiste liederen aan toevoegen: Denk nu eens aan Holland. Tezamen met nog veertien nummers van groepen als ’t Verzetje en de Fanfare van de Eerste Liefdesnacht ontstond zo de Elpee van de Strijdmuziek.
De plaat was een initatief van de R.K. Veulpoepers BV, in het bijzonder van hun voorman Zjef Naaijkens (dat was zijn werkelijke naam). De Veulpoepers, op Wikipedia omschreven als een anarchistische folkband, behoorden in die jaren tot de betere ensembles die linkse manifestaties kwamen opvrolijken. Voor de verspreiding van hun muziek en teksten was uitgeverij Polypoepka opgericht. Die zou ook de uitgave van de Elpee van de Strijdmuziek verzorgen.

Een straatoptreden
Daar stonden we dan met zijn allen voor de microfoons. Het gaf een bijzonder soort spanning. Er waren weliswaar opnames gemaakt van onze live optredens, keurig voor het nageslacht bewaard op een cassettebandje. Maar vastgelegd worden op vinyl gold als een graadje hoger. Waar de muzikaliteit altijd ondergeschikt was geweest aan de juiste politieke boodschap, dienden we nu een smetteloos lied af te leveren. Zoals dat gaat met plaatopnamen en films, tenminste zoals dat ons in documentaires wordt voorgeschoteld, moest de opname wel vier of vijf keer worden overgedaan. Niet omdat de man in het glazen hok achter zijn bedieningspaneel met honderden schuiven ontevreden was. Maar omdat er telkens wel één inzet, één afronding of een ander detail niet naar onze kritische zin was.
In het eerste deel, op de bekende dichtregels van Hendrik Marsman, klinkt Linksom bijna als een kamerkoor, waarna in de persiflage op Marsmans woorden de actiemodus wordt bereikt.
Denk nu eens aan Holland
Zie die gore rivieren
Traag langs vuile gifbelten gaan
Rijen ondenkbaar
Walmende pijpen
In vuil gele nevels in het landschap staan
En in de weinige ruimte die restte
Staan nu de boerderijen
Aan fabrieken verwant
Standaard gebouwen
Die dorpen verpesten
Beken en velden zonder enig verband
Tekst en muziek: Linksom.
Ik vind het een van de mooiste liederen van de elpee. Dit was Linksom op zijn best. Bovendien heeft de tekst na 35 jaar nog niets aan actualiteit ingeboet. Door kennelijke obstipatie bij de uitgeverij duurde het nog twee jaar voordat de elpee uitkwam. Linksom had zich toen juist, na tien jaar, opgeheven. Het koor was gestopt op zijn hoogtepunt.
Wat een leuk zondagmorgenbericht! En wat klonken we goed zeg! Leuke foto’s om elkaar in jonge gedaante weer eens op te zoeken, dank je wel Arnold.
Geweldig! Inderdaad, de tekst kun je zo weer gebruiken als je nu de straat op gaat!