MANSHOGE SPIEGELS
Na een dag fietsen stap ik aan het einde van de middag onder de douche in hotel Fagelbrohus. Ik sluit de glimmende, doorzichtige deuren en probeer zonder bril te ontcijferen wat er op de drie dispensers staat die aan de wand hangen. Welke bevat de shower gel? Het merk is Kerstin Florian, dat kan ik goed lezen.
Het hotel ligt midden in de natuur op Värmdö, een van de 26.000 eilanden van de archipel ten oosten van Stockholm. Het roodbruine houten complex ziet er aan de buitenzijde uit als een voormalig sociaaldemocratisch vakantieoord waar de vakbondsleden of de jonge socialisten ooit om de meiboom dansten. Er staat een klokkentoren op het dak. Maar aan de binnenzijde doet niets meer denken aan kampliederen, volksdans of geheelonthouding. Hier ontvangt men de beter betalende gasten in een ambiance van kroonluchters, leren fauteuils en gedekte tafels met hoge glazen en damasten servetten. Er is een spa, je kunt er golfen en paardrijden.
Vanuit de douche zie ik mijzelf in twee manshoge spiegels. De selfiecultuur heeft de badkamer bereikt. Volgens een onderzoek, besproken in dagblad Trouw, heeft meer dan een derde van de Nederlandse volwassenen wel eens naaktfoto van zichzelf gemaild of geappt. Het is niet alleen Narcissus die zich aan zijn eigen beeld laaft, de mens van de eenentwintigste eeuw wil dit ook nog eens delen met anderen. Ik heb de spiegels niet nodig om te weten dat ik allang niet meer in de buurt kom van David van Michelangelo.
Nog zoiets uit de Zweedse hotelbranche: er heerst inflatie in de dikte van de matrassen. Deze worden steeds dikker en hoger. Daarbovenop is een warme, kunststof topper de standaard geworden. Hotels die zich willen onderscheiden doen er dan nog eens een tweede topper bovenop. Met al deze stapelingen is de bedrand behoorlijk gestegen. Als ik zou schrijven dat je een krukje nodig hebt om in bed te stappen, dan is dat wat overdreven, maar het scheelt weinig.
De afzuiging in Fagelbrohus is nog niet helemaal op vier-sterren-niveau. Me inzepend met Kerstin Florian zie ik nog slechts vaag de contouren van mijn lijf in de beslagen spiegels. Deze luxe douche is in de plaats gekomen van de socialistische wasruimte met rijen kranen en goten. Met de sociaaldemocraten is het minder goed afgelopen. Zij hebben in Zweden jarenlang de dienst uitgemaakt. Sommigen zagen het land als de ideale samenleving, een haalbaar compromis tussen de te grote invloed van de staat in Oost-Europa en de vrije markt in het westen. Inmiddels zit het liberalisme, met zijn nadruk op efficiency en het ieder-voor-zich in de haarvaten van de Zweedse samenleving. Het openbaar vervoer kent geen loketten meer. Je kunt alleen instappen als je jezelf de werking van een app hebt eigen gemaakt. In de horeca komt er geen ober meer aan je tafeltje. En dat terwijl de ene na de andere onderneming zich uitput in creatieve variaties op de aloude slogan ‘de klant is koning.’ Zie hem daar eens staan, in de spiegels van zijn badkamer.