Dagelijks

Slakken kunnen een afstand van wel honderd meter afleggen, zo lees ik op internet. Er staat niet bij hoeveel tijd zij daarvoor nodig hebben. Wel kom ik te weten, dat slakken hermafrodieten zijn, schepsels met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsorganen. Een enkele soort kan zichzelf bevruchten, een intrigerend gegeven. Bij de meeste slakken echter is er sprake van ‘gelijk oversteken’, waardoor er wederzijdse bevruchting plaatsvindt. Het lijkt me een prachtige basis voor een gelijkwaardige verhouding. Zou de overlevingskans van de slak in de evolutie zó gering zijn geweest, dat die dubbele geslachtsorganen nodig waren, vraag ik me af. Hoe dan ook, het heeft zijn vruchten afgeworpen.
Het begon ermee, dat de bladeren van de hortensia’s in onze tuin kapot gevreten waren. Daarna kwamen de asters aan de beurt, vervolgens andere planten. Het vreemde was dat we aanvankelijk geen enkele slak zagen. Het zijn sluipmoordenaars. Zij houden zich verscholen onder bladeren en struiken en komen in de avondschemering tevoorschijn. Of als er net een regenbui gevallen is. Dat was het moment dat wij opeens tientallen naaktslakken als holle bolle gijzen in de planten zagen hangen.

Dieren horen erbij, dus als een naaktslak met zijn uitgestoken voelsprietjes zijn slijmerige spoor over de tegels trekt laat ik hem / haar rustig lopen. Ik zou hem nog een andere kant opsturen als hij de weg over wil steken. Maar op dezelfde wijze heb ik de zorg voor de planten. Niet ingrijpen was daarom geen keuze, dus begon ik op een avond slakken te verzamelen. Het moet gezegd, dat het me aanvankelijk moeite kostte om die koudbloedige beestjes met mijn blote handen los te trekken van de planten. Ik dacht aan de generaties voor mij en hun omgang met de elementen en sprak mezelf toe.
Mieren en muggen maak ik dood, maar hoe groter het diertje hoe meer ik mij afvraag of ik daartoe wel gerechtigd ben. Dus bracht ik die eerste avond de grote verzameling slakken naar een stuk gras buiten onze tuin. Na de volgende regenbui zat de tuin ( ± 50 vierkante meter) weer vol en las ik het stuk, waarmee ik deze blog begon.

Dit exemplaar had zich vrijwillig binnen gemeld

Het internet staat vol met adviezen over het weren van slakken uit je tuin. Van het ingraven van potjes bier, tot het strooien van eierschalen, van koperen tape tot de onvermijdelijke gifkorrels. Lijsters peuteren slakken uit hun huisje voor een culinair maal, maar die vogels zien we te weinig. Hoe je in geval van overbevolking de weekdiertjes moet verwijderen (lees: dood maken), heb ik nergens gevonden.
Zwemmen kunnen de op land levende slakken niet, dus de vaart achter onze tuin was een aantrekkelijke optie, al voelde ik me niet goed toen ik zag hoe sommigen zich met hun slijm krampachtig vasthielden aan de schep waarop zij lagen. Of verbeeldde ik me dat maar? Eenmaal in het water zakten zij snel naar de bodem en verdwenen zij uit mijn zicht. Alleen de slakken met een huisje bleven nog even drijven, totdat hun onderkomen volgelopen was en de onvermijdelijke gang naar beneden volgde. Zo stierven de afgelopen twee weken meer dan vijfhonderd slakken de verdrinkingsdood.

Als ik aan het begin van de morgen de PC opstart, verschijnt plots een mededeling: ‘Browsing protection by F-Secure is toegevoegd aan Microsoft Edge.’ F-Secure is ons beveiligingsprogramma. We gebruiken het al jaren. Begin dit jaar hebben we, op advies van onze ict-man, de beveiliging op onze computers nog eens uitgebreid, uiteraard tegen meerkosten, zodat we, verschanst in onze bunker met driedubbele muren, elke mogelijke vijandelijke aanval kunnen afslaan. Wij zijn van het type die zekerheid voor alles wil.
Maar, zo vraag ik mij af, waarom ontvangen we nu deze mededeling? F-Secure beveiligt – als het goed is – al heel lang onze gang op het web, welke browser we ook gebruiken. Het betreft geen update. Dus waarom moet er iets toegevoegd worden? Van wie is trouwens deze mededeling afkomstig? Er staat geen afzender bij. Zo ontvang ik op mijn telefoon ook periodiek een mededeling dat er updates geïnstalleerd zullen worden. Ik mag nog kiezen of ik dit meteen wil laten ingaan of op een later ogenblik. Ik ben tevreden met de updates, maar waarom ontbreekt er een afzender aan deze aankondiging? Ik weet dat ik niet op linkjes moet klinken die ‘mijn bank’ mij doorstuurt. Dat ik een digitale brief van ‘de overheid’ met de vraag om mijn Digid te vernieuwen moet weggooien en dat ik niet moet ingaan op het appbericht ‘Hey, pap kan je me duizend euro overmaken?’ Maar waarom dan van die anonieme berichten over toevoegingen en updates?

Als het goed is gebeurt er niets aan mijn computer zonder dat ik daar zelf toestemming voor geef. Ik moet derhalve met de toevoeging van F-Secure aan Microsoft Edge instemmen. Ik heb op dat moment echter geen zin om me in dit soort keuzes te verdiepen. Dus ik veins alsof ik niet thuis ben. De mededeling gaat echter niet van mijn scherm af. Ik word gedwongen iets te doen. Als ik op ‘Doorgaan’ klik verschijnt het volgende bericht: ‘Een ander programma op uw computer heeft een extensie toegevoegd waardoor Microsoft Edge mogelijk anders werkt.’ Wat betekent dit nu, vraag ik me af. De irritatie begint op te lopen.

Nu kan Microsoft Edge mij eerlijk gezegd gestolen worden. Ik kies er zelf nooit voor. (Dat doen anderen voor mij).  Maar waar ik niet goed tegen kan is de onduidelijkheid van de mededeling. ‘Een ander programma (welk?) heeft iets (?) toegevoegd waardoor Edge mogelijk (?) anders (?) werkt. Het hoort erbij, spreek ik mezelf toe, wind je niet op. Dit is de digitale wereld zonder welke we niet meer kunnen werken.
Dan valt mijn oog op een vraagteken. Kijk eens aan, ik kan uitleg vragen. Die luidt als volgt: ‘De extensie kan het volgende doen: communiceren met samenwerkende systeem-eigen toepassingen.’ Met dat antwoord moet ik het doen. Daaronder volgt onverbiddellijk de harde keuze: ‘Extensie inschakelen’ (blauwe kleur) of ‘Extensie uitschakelen’ (grijsgekleurd). Voor de liefhebber is er nog een link met uitgebreidere uitleg. Hier beland ik op een Engelstalige pagina vol met systeemeigen termen. Dit is het laatste dat ik wil. Het zal wel goed zijn, verzucht ik, en kies voor ‘Extensie inschakelen’.

Een stukje buitenland in Nederland. Zo voelt het Limburgse Heuvelland. Als ik deze week tussen de nog groene korenvelden en kersenboomgaarden wandel, over modderige paadjes en natte grintwegen, komt er een vraag bij mij boven. Had Limburg eigenlijk niet gewoon buitenland moeten zijn? Ik ga eens struinen op internet. Het blijkt een complexe historie.
Toen Napoleon in 1815 overwonnen was wilden de belangrijke Europese staten een sterke buffer aan de noordgrens van Frankrijk. Daarom werden de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden samengevoegd onder Koning Willem I. Pruisen had ook zijn zinnen gezet op dat mooie Limburg, maar die wens werd niet ingewilligd.
Een gelukkig huwelijk tussen Zuid en Noord werd het niet. Het Nederlands was als standaardtaal ingevoerd en katholieken werden als tweederangs burgers behandeld. In 1830 waren de Zuidelijke provincies de achterstelling door dat protestantse Noorden zat. Men sprak van arrogante Hollanders en van uitbuiting. De zuidelijken scheidden zich af en Limburg sloot zich aan bij België.
Wederom kwamen de grote mogendheden in het geweer. Het had iets met de broze stabiliteit in Europa te maken. Er waren in meer landen grensconflicten. Zij deelden in 1831 het hertogdom Limburg op en voegden het oostelijk deel weer bij Nederland. Zeer tegen de zin van de Limburgers.

Vreemd genoeg was Limburg ook nog lid van de toenmalige Duitse statenbond, waardoor de Limburgse vertegenwoordigers in het bondsparlement er in 1848 voor pleitten om Limburg onderdeel te maken van een nieuwe Duitse staat. ‘Limburg is een jammerlijke strook gronds, een uitwas van ons land, dat onze beste sappen verteert’, zo meende de Arnhemse Courant. In de Nederlandse politiek voelde men er wel voor om Limburg aan de Duitsers te laten. De Bond viel in 1866 echter uit elkaar en zo werd Limburg in 1867 alsnog Neerlands elfde provincie.
Na de Eerste Wereldoorlog deed België nog een laatste poging om oostelijk Limburg terug te krijgen vanwege de vermeende Nederlandse steun aan Duitsland. Het neutrale Nederland had weliswaar aardappels uitgevoerd naar Duitsland en vervolgens in november 1918 de Duitse keizer binnengelaten toen die opeens aan de grens bij Eijsden stond. Voor de geallieerden was dat echter onvoldoende reden om grondgebied af te pakken. Van een afscheidingsbeweging in Limburg is sinds 1919 niets meer vernomen.

Gank mer wiejer en maak andere bliejer

De Limburgers sloten zich aan bij België, ze deden een poging om onder de Duitse vlag te komen en steeds weer hoorden ze van de grote jongens, dat ze moesten spelen met die eigenwijze Nederlandse kinderen. Wat zij helemaal niet wilden.
Nederland had er een elfde provincie bij, een aanhangsel op de oevers van de Maas, ingeklemd tussen België en Duitsland. Met zijn eigen dialecten en zijn eigen cultuur: het carnaval, de schuttersfeesten, de processies. Zijn invloedrijke bisschop, zijn KVP, zijn PVV en zijn eigen lokale politieke mores.

De vraag stellen of deze provincie wel bij Nederland past is even zinloos als de vraag of Nederland niet eigenlijk de zeventiende deelstaat van de Bondsrepubliek is (zoals sommige buitenlanders denken).
In Eys plant een oude vrouw verse bloemetjes voor een kruisbeeld op straat. Schiet er op een begraafplaats een kruis over, zo vertelt zij, dan plaatst men dat ergens langs de weg. Zo blijft Limburg de provincie die het altijd geweest is.

Ziezo, de eerste prik is binnen. Direct toen het sein voor de lichting 1952 op groen ging, meldde ik mij aan. Ik kon op drie plaatsen bij de GGD terecht en koos voor de locatie Woerden. De afhandeling een week later verliep al even vlotjes, niet in het minst door het grote aantal aanwezige medewerkers. Dat begon al buiten. Het was verre van druk, maar er waren vijf mannen in fluorescerend geel aanwezig om mij een parkeerplek te wijzen die ik zelf ook zag. De vaccinatie vond plaats in een overjarig, leegstaand bedrijfsgebouw. Zo’n pand waarover een verhurend makelaar alleen met veel moeite iets positiefs zou kunnen schrijven. Bij binnenkomst moest ik mijn handen wassen en bij een loket bevestigen dat ik mij in een klachtenvrije staat bevond. Gelukkig voelde ik geen aandrang om mijn neus te snuiten. Daarna kwam ik, zonder te hoeven wachten, bij loket nummer twee, waar men hetzelfde vroeg. Daarnaast werden mijn identiteit en de door mij ingevulde vragenlijst gecontroleerd. Ik mocht verder. Nadenken of zelf opletten was niet nodig. Als een flesje op een lopende band ging ik vanzelf verder langs grote paarse pijlen die om de meter op de vloer waren geplakt. Mocht ik van mijn route afwijken dan waren er diverse veiligheidsmedewerkers om mij op het rechte pad te houden. Zo belandde ik bij loket drie, waar opnieuw al mijn gegevens werden doorgenomen. Zekerheid voor alles. Daarna kon ik direct door naar kamertje 3 waar een onderkoelde GGD-medewerkster met een dito spuitje op mij zat te wachten. Mijn pogingen om in deze bureaucratische rondgang iets menselijks in te brengen door een gesprekje aan te knopen hadden weinig succes.

‘Linksaf, daar vindt u de wachtruimte’, was haar automatische tekst, terwijl ik mijn overhemd weer aantrok. Ik kwam terecht in een hoge ruimte die, geheel in de stijl van dit vaccinatieproces, er uitzag als een machinekamer. Over het plafond liep een intrigerende spaghetti van dunne en dikke buizen. Uit verschillende kamers stroomden de gevaccineerden de verkoeverruimte binnen om in vijftien minuten weer bij zinnen te komen. Twee medewerkers hielden nauwlettend in de gaten of er niemand van zijn stoel viel. Een derde medewerker liep rond met een landbouwspuit om leeggekomen stoelen te desinfecteren. Ik vond dat wel zorgvuldig, want er zou nog wat virusmateriaal aan mijn billen kunnen hangen.

Toen ik weer naar huis reed wierp de ondergaande zon een prachtige, warme gloed over de groene weiden. Ik kreeg ineens een intens gevoel van vrede over mij. Al het gezeur over corona, de zorgen, de discussies, de waarschuwingen, het gleed opeens allemaal van mij af. De wereld was mooi. Ik zag een stel jonge eendjes die synchroon elke beweging van de moeder volgden. Lammetjes huppelden door de wei. Wat een prachtig jong leven, zo zonder zorgen en zonder corona!
Onmiddellijk daarna dacht ik echter aan de Q-koorts. Als die om zich heen grijpt, worden de beesten niet door een inentingsstraat gestuurd. Zij worden zonder pardon geruimd. Dan was ik vandaag toch een stuk beter af.
‘Heb je het overleefd?’, was de eerste vraag van G. toen ik thuiskwam.
‘Tot nu toe wel, ja’. Ik hield een slag om de geprikte arm.

Een enkele keer ontwaarde ik wel eens een opgetrokken wenkbrauw of hoorde ik een verbaasde vraag (‘Echt waar?’). Maar gelukkig is het beeld van een man achter een strijkplank niet zo schokkend meer. Al meer dan veertig jaar strijk ik zelf mijn wasgoed.
Het gaat niet in de hoeveelheden die mijn moeder verwerkte. Ik beperk me tot broeken en overhemden. Rondlopen in een kreukelig shirt vind ik geen gezicht. Als leidinggevende heb ik tweemaal een collega op een ongestreken voorkomen moeten aanspreken, een man en een vrouw. Met de eerste voelde ik enig medeleven, bij de tweede was het slechts irritatie. Zo word je regelmatig met je gender vooroordelen geconfronteerd.

Ik mag wel zeggen dat het strijken mij vlot afgaat. Wie vraagt wat mijn geheim is, krijgt als antwoord: ‘ik strijk met zuster Boddeke.’ Met zo’n antwoord is het geheim nog niet ontrafeld. Dat komt door dat lastige voorzetsel met. Je kunt dan denken dat ik de strijk samen met zr. Boddeke doe, om de beurt een mouw bijvoorbeeld. Ik zou dat heel graag doen, om niet te zeggen dat het een van de nog niet vervulde wensen van mijn leven is. Maar dat is niet de strekking van mijn antwoord. Ik bedoel dat mijn strijkplank zuster Boddeke heet. Hoezo, hoor ik je denken, wie geeft er zijn strijkplank een naam? Dat voedt de verdenking dat ik ook voor de stofzuiger en de ragebol koosnaampjes heb bedacht. Het eerlijke verhaal is dat ik ooit in een kraakpand heb gewoond, waar huisgenote Lucia B. na haar vertrek een strijkplank had achtergelaten, die aan de achterzijde gebrandmerkt is met de naam Zr. V. Boddeke. Die plank heb ik mij daarna toegeëigend. Zo ging dat destijds in commune-achtige settings.

Ik stel me voor dat Lucia een ongetrouwde tante heeft gehad en dat Lucia na tantes overlijden uit de onverdeelde boedel de strijkplank kreeg toebedeeld. Het is niet aannemelijk dat de tante een Augustines of Claris is geweest. Het zou immers een grove schending van de gelofte van armoede zijn als een non in het bezit van een strijkplank was geweest. Daarom denk ik dat zr. Boddeke een degelijke wijkzuster was (eigen solex, eigen strijkplank) of een verpleegkundige die naast een ziekenhuis in een zusterhuis woonde. Zo’n voorziening waar het krioelde van de zusters, die natuurlijk niet allemaal hun eigen plank hadden. En dat zuster Boddeke na de zoveelste maal dat een collega háár plank had ingepikt een pen heeft gepakt en haar naam op de achterzijde heeft geschreven. Wat haar door het ongelakte hout nog niet gemakkelijk is afgegaan. Wat een gedreven zuster!
Hoe dan ook, het is een beste plank, ook na de zeventig jaar die ik haar (het is een zij) geef. Mijn streven is dat ik nooit meer een andere strijkplank hoef te kopen en dat ik met zr. Boddeke het einde van mijn leven ga halen. Zodat het overhemd dat men mij zal aantrekken als ik in de kist lig op deze plank is gestreken. Ware ik een Egyptenaar, ik zou de zuster meenemen in mijn graf. Nu zit ik mijn hersens te pijnigen wie ik in mijn testament als erfgenaam zal opnemen.