AARDAPPEL

Hoe lang is het alweer niet geleden dat minister van Financiën Gerrit Zalm de eerbiedwaardigheid van het ministersambt relativeerde door met vrolijke lach te vertellen dat hij, hoe druk hij het ook had, graag aan het begin van de avond thuis achter de aardappels zat. Een dampend bord met gekookte aardappelen, Nederlandser kon het bijna niet. Toen ik voor het eerst in Frankrijk was, verbaasde ik me erover dat men daar niet iedere avond gekookte aardappelen at. Ik was ermee opgegroeid. Vandaag stond in Trouw dat de meeste Nederlanders nog vier maal per week een AVG’tje eten, aardappels-vlees-groente. Wij eten nooit meer aardappelen met jus. Ik maak er nog wel eens puree van of we bakken de aardappel. Vaker nog eten we rijst, pasta of bonen.
Deze week viel me iets op bij de Jumbo. Je kunt niet meer kiezen uit verschillende rassen. Er is slechts de keuze tussen vastkokend en kruimig. Speurend naar het ras vond ik op de verpakking onderaan, voor mij nog net leesbaar, de naam Monique. Nooit van gehoord, als aardappel dan. Ik was wel benieuwd hoe dit meisje zou smaken. Zij wordt op internet aangeprezen vanwege de gele vleeskleur.

Is de tijd van de eigenheimer voorbij (behalve als scheldwoord)? Van de dorees, bintjes, irenes, malta’s, bildstars? En niet te vergeten: de opperdoes? Mijn moeder vond dat de lekkerste aardappel. Maar dat wilde niet zeggen dat we die altijd aten. We leefden mee met de aardappelseizoenen. Dat begon eind juni, als tot mijn grote geluk de kist met gerimpelde aardappels met lange uitlopers eindelijk leeg was en we bij de groenteboer aardappelen van de nieuwe oogst mochten kopen. Dat waren de enige aardappelen die niet geschild maar geschrapt werden. Die smaakten mij wel.
Om anderen voor te zijn, moet ik hier een bekentenis doen: als het op aardappels aankomt ben ik zeer kieskeurig. In gekookte vorm vind ik het droge, weeïge, smakeloze knollen. Wat zegt het over ons Nederlanders, dat wij de aardappel ooit tot de basis van ons maal hebben gemaakt? Ik heb nog nooit in een recensie van een restaurant gelezen dat de gekookte aardappel zo uitmuntend smaakte. Nog nooit iemand over de aardappel horen praten zoals een wijnkenner het bouquet van een Côtes du Rhône beschrijft. Ik ben nog nooit voor de gezelligheid naar een aardappelboer gegaan zoals je in deze tijd bij een kersenboomgaard stopt.

Ik ben niet de enige die nu minder aardappels eet. At de Nederlander in de jaren zestig nog 130 kg aardappels per persoon per jaar, nu is dat 53 kilo. Plus, daar komt het, ook nog 28 kilo aardappelproducten als chips en patat. Wie verwacht dat er dan in Nederland aardappelland ook minder geproduceerd wordt komt bedrogen uit. In Azië en in Afrika neemt de consumptie van aardappelen juist toe. De Nederlandse export van met name pootaardappelen is de laatste twintig jaar verdubbeld. Nederland heeft 60% van de wereldhandel in handen. En dat terwijl er veel bestrijdingsmiddelen, pardon gewasbeschermingsmiddelen, gebruikt moeten worden om de aardappel eetbaar en houdbaar te maken.
Vanmiddag heb ik Monique fijngestampt. De smaak? Mwah..